Bingo spelen, stoffig en enkel voor ouderen? Helemaal niet! In tegenstelling tot wat Hendrik Groen ons in zijn boek “pogingen iets van het leven te maken” wil doen geloven, bingo is onder alle lagen van de bevolking een onverminderd populair fenomeen. Het is een trend om ook als jongere (vrouw) deel te nemen aan Bingo-feesten. Deze feesten hebben vaak een BlingBling-thema met hogere entree-kosten, duurdere prijzen die men kan winnen en meet en greets met VIPs. Op welke manier men ook Bingo speelt, iedereen ervaart dezelfde spanning van nog één cijfertje moeten.

Bingo mag dan een uitzondering zijn. Lang niet iedereen zit nog te wachten op de traditionele dagbestedings-activiteiten. Het is dus tijd voor dagbesteding nieuwe stijl, met eigentijdse, verrassende activiteiten die aansluiten bij de veranderende doelgroep. Maar hoe pakt u dat aan?

Dagbesteding “nieuwe stijl”

Het aandeel ouderen die de dagen kan doorkomen met rummikub en handwerken, is snel aan het verkleinen. Steeds vaker komt de vraag om een nieuwe soort activiteiten. De nieuwe (hoger opgeleide) generatie ouderen is gewend te beschikken over een hoger inkomen, waarmee er meer geld en ruimte was voor hobby’s en het ontwikkelen van interesses. Deze hobby’s en interesses wil men bij het ouder worden voortzetten. Daarnaast vindt deze groep ouderen het leuk om nieuwe dingen te blijven ontdekken, iets wat ze eveneens gewend zijn uit hun werkende leven.

Daarnaast is de drang naar onafhankelijkheid groter dan ooit. Ouderen zijn zelfbewust, weten wat ze willen en leunen hiervoor liever niet te veel op hun kinderen. Zij zoeken liever hulp en gezelschap van gelijkgestemden. Helaas wordt ontmoeting steeds moeizamer doordat ouderen langer thuis blijven wonen en door de toenemende individualisering. Dit alles vraagt om een nieuwe manier van organiseren van de dagbesteding voor ouderen. Een gevarieerder programma, toegespitst op leefstijl en een nadruk op de (gezamenlijke) mogelijkheden die er zijn en de leuke dingen in het leven.

Deze dagbesteding dient gerealiseerd te worden zonder aan kwaliteit in te boeten. Het is belangrijk om, zeker bij ouderen met dementie, een goed dag- en weekritme aan te houden met aandacht voor training van de HDL en ADL. Het gewone leven waarin men bezig is met hobby’s als koken, staat centraal. Daarnaast is er maar een ding dat écht helpt om langer fit te blijven: bewegen! Wat is er nu leuker dan elkaar te motiveren door dat samen te doen?  Tai chi, wandelen, kickboksen, alles kan.

Wet en regelgeving

Dagbesteding voor ouderen wordt, afhankelijk van de zorgzwaarte, vergoed uit de WMO of de WLZ. Hierbij heeft de klant en zijn of haar naasten de keuze om dit als Zorg In Natura (ZIN) af te nemen of via een Persoons Gebonden Budget (PGB). In het laatste geval is de klant zelf verantwoordelijk voor de zorg die hij of zij ontvangt.

Lichte zorg

Als de klant een lichte zorg- of ondersteuningsvraag heeft komt hij in aanmerking voor een indicatie vanuit de WMO. Deze indicatie wordt, omdat dit een gemeentelijke regeling is, een “beschikking” genoemd. Op het moment dat een klant zich met een ondersteuningsvraag meldt bij de gemeente, zal een ambtenaar onderzoek doen naar de “compensatie die de klant nodig heeft om te kunnen blijven participeren in de samenleving”. Deze compensatie kan bestaan uit het inzetten van dagbesteding.

In het geval van afname van zorg als ZIN wordt de beschikking doorgezet naar de zorgaanbieder van voorkeur. Deze zorgaanbieder ontvangt van de gemeente een budget voor het inzetten van de dagbesteding. Dit budget varieert per gemeente in zowel de hoogte van het bedrag als de wijze van financiering. Naarmate de jaren vorderen zijn gemeenten steeds meer op zoek naar andere vormen van aanbesteding. Enerzijds om de budgetten te drukken en een prikkel in te bouwen om zo efficiënt mogelijk ondersteuning in te zetten. Anderzijds om zorgaanbieders regie te geven bij het bepalen van de inzet van de zwaarte van ondersteuning. Zo zijn er gemeenten die op basis van ingezette dagdelen een declaratie betalen. Een andere optie is prestatiebekostiging, waarbij de zorgaanbieder voor iedere klant een vast bedrag krijgt, onafhankelijk van de zorginzet. De verwachting is dat gemeenten steeds meer met populatie-bekostiging zullen werken. Hierbij krijgt de zorgaanbieder een vast bedrag om een wijk of (deel van een) dorp te voorzien van dagbesteding.

Bij afname van zorg via een PGB zal de klant (of zijn vertegenwoordiger) zelf een beschikking ontvangen. Het bedrag hiervoor wordt via de Sociale Verzekerings Bank (SVB) beschikbaar gesteld. De gemeente hanteert hierbij een maximaal uurtarief.

Zware zorg

Op het moment dat de klant dusdanig achteruitgaat dat de WMO niet langer kan voorzien in de zorg, wordt de klant doorgeleid naar de WLZ met het regionale zorgkantoor als uitvoerder. Dit is het geval als:

  • De klant zorg nodig heeft vanwege een lichamelijke ziekte of beperking, dementie, een verstandelijke beperking of een zintuiglijke beperking, en
  • Het duidelijk is dat de klant levenslang zorg nodig heeft, en
  • De klant permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig heeft.

Vanuit de WLZ wordt een intramurale indicatie gesteld door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg). Vanuit deze ZZP-indicatie kan tot opname, thuiszorg en dagbesteding worden ingezet. Anders dan voorheen in de AWBZ hoeft er bij een WLZ-indicatie nog geen sprake te zijn van een opnamewens van de klant.

Het ZZP-pakket wordt omgezet in een pakket om thuis in alle zorg te voorzien. Alle zorg en ondersteunging moet komen uit dit budget, met vastgestelde uurtarieven voor type zorg en ondersteuning.

Zorginkoop

Bij de start van de WMO in 2015 zijn de gemeenten over het algemeen zoveel mogelijk in zee gegaan met de bestaande aanbieders. Vaak gebeurde dit door bestuurlijke aanbestedingen, waarbij alle partijen die voldoen aan de voorwaarden van de gemeente, dagbesteding (en vaak ook begeleiding) mogen inzetten.

Zoals eerder genoemd zijn nieuwe manieren van financiering in opkomst. Bij deze nieuwe manier van financiering hoort ook een nieuwe manier van aanbesteden. Zo zijn er gemeenten die onderhands of Europees aanbesteden via een tender. Dit is echter onbekend terrein voor de meeste lokale en regionale zorgaanbieders. Deze beweging kan ertoe leiden dat de partijen die hier meer ervaring mee hebben (landelijke organisaties) vaak aan het langste eind trekken.

22graden kan u helpen bij het transformeren van uw dagbesteding. Wij nemen teams mee in het proces om te komen tot een passend en aantrekkelijk aanbod aan activiteiten, die aansluiten op de veranderende wensen van de doelgroep. Daarnaast hebben wij ook uitgebreide ervaring bij de aanbesteding en zorginkoop van dit product.

Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Ik kom graag bij u langs om onze kennis en ervaring met u te delen. Tot snel!

Janneke van den Eerenbeemt

jannekevandeneerenbeemt@22graden.nl

06-51.68.48.23